Sensorimotor Therapy brengt lichaam en geest bij elkaar

Al op jonge leeftijd raakte Hanneke Kalisvaart gefascineerd door wat een mens fysiek uitdrukt en hoe dat verbonden is met emoties, overtuigingen en de verbinding met andere mensen. Die fascinatie begon voor haar in de sport en nog preciezer: in het volleybal. Misschien een wat verrassende ingang, maar niet voor haarzelf, zegt ze. "Ik heb als jongere veel gevolleybald en ik heb daar ontzettend veel van geleerd hoe je met mensen om kunt gaan, hoe je je met je lichaam kunt uitdrukken, verbonden kunt zijn met andere mensen. Dat wilde ik ook aan anderen doorgeven. Daarom ben ik begonnen met de studie bewegingswetenschappen met de ambitie om psychomotorisch therapeut te worden."

Na haar studie kwam Hanneke vooral op het pad van de psychosomatiek terecht. Ze ging werken bij Altrecht Eikenboom, het landelijke centrum voor wat nu somatische symptoomstoornissen worden genoemd. "Heel ingewikkelde problematiek en superleuk", vertelt ze er over. "Als psychomotorisch therapeut ben je goed getraind in het kijken naar fysieke klachten, maar verdergaande opleidingen zijn er niet zoveel in Nederland." In Amerika zijn die er wel, daar had Pat Ogden al veel goed werk gedaan met het ontwikkelen van de Sensorimotor Psychotherapy. Daar werd Hanneke door gegrepen, zeker nadat ze verschillende trainingen volgde die Ogden in Nederland gaf en later ook door opleidingen bij andere sensorimotortrainers.

Wat haar vooral zo aanspreekt is dat de Sensorimotor Psychotherapy alle lagen van ervaring meeneemt. "In de psychotherapie hebben we vooral de cognitie en emotie, dat is wel vrij algemeen geïntegreerd. Maar dit gaat ook over introspectie, sensatie, beweging, houding en zintuigelijke waarneming. Alle fysieke aspecten worden er in meegenomen en vormen ook de basis. De methode heeft dus vooral als kracht dat het bottom-up is, dat het begint bij het lichaam, bij wat het lichaam te vertellen heeft over een verhaal, een ervaring of een probleem. En dat dan richting betekenis en emotie brengen, volledig geintegreerd."

Verbaasd

Aan de bejegening die in de sensorimotorische benadering worden gehanteerd moest Hanneke in het begin wel wennen. "Ik was een soort verbaasd. Mag je zo denken, mag je zo naar mensen kijken? Ja, dat moet je zelfs doen, want dat helpt veel meer dan je strak aan het voorgeschreven protocol houden. Ik ga zelf het hardst voor het principe van organicity, wat er vanuit gaat dat ieder systeem, ieder mens, zich wil ontwikkelen en in zichzelf de volgende stap al klaar heeft staan. Dat geeft je als therapeut een enorme ruimte om naast en met iemand te zijn en samen te kijken waar het vast loopt, waar het gaat wringen."

"En ik hoef daar helemaal geen oplossingen voor aan te dragen. Ik hoef ook niet met mijn goede ideeën te komen, die zijn prima voor mij, maar niet per se voor mijn cliënt. Als je alleen maar aandacht geeft aan waar het wringt, dan ontstaat er vanzelf een stap voor deze cliënt. Dat vind ik fantastisch."

'In het laatste webinar geven we
zoveel mogelijk tips en tricks'

In het webinarserie, die wordt georganiseerd door Uitgeverij Mens!, werken Pat Ogden en Hanneke Kalisvaart samen. In de eerste van de vier webinars doet Pat de introductie van de sensorimotor psychotherapy en legt ze uit waar de methode vandaan komt. Ook behandelt ze onverwerkt trauma als oorzaak van fysieke klachten. De twee volgende webinars worden gepresenteerd door Hanneke Kalisvaart, die vooral zal ingaan op spanning, pijn en ernstiger fysieke klachten en de gedragspatronen die deze sensaties kunnen versterken. "Daar ga ik de verdieping in, en ik combineer ook de wetenschappelijke werken en richtlijnen, daar waar ik in Nederland ook bij betrokken ben."

Het laatste webinar doen Pat en Hanneke samen. "Daarin proberen we zoveel mogelijk tips en tricks te geven voor iedereen die er tegenop loopt dat je door lichamelijke klachten niet aan de psychische problemen toe komt. Dat is wel waar heel veel cliënten last van hebben."

Verbinding

Het webinar is vanzelfsprekend interessant voor therapeuten die lichaamsgericht werken, omdat die al ervaring hebben met veel van de onderliggende principes. Maar ook therapeuten die vanuit heel andere richtingen werken kunnen er veel van opsteken, zegt Hanneke. "Misschien ook wel juist therapeuten die in andere categoriën werken. Als ze de verbinding kunnen zien met wat het lichaam doet als die lichaamsklachten zo naar voren komen, dan kunnen ze daar ook aandacht aan besteden in plaats van hun cliënten direct naar de dokter te sturen."

De webinarserie wordt gegeven op vier maandagavonden, steeds van 19.30 tot 21.30 uur. De eerste module is op 27 oktober 2025. Meer informatie is hier te vinden.