“Drie dagen stripboeken lezen om te reshuffelen”

Ik spreek Henne Arnolt – bijna 73 jaar - via een beeldbelverbinding. Geen verrassing dat hij omgeven is door boekenkasten vol boeken. En ook via het scherm is hij zijn vertrouwde relaxte zelf.  

Henne vertelt: ‘Ik was na drie studies en diverse masters vastgelopen op het intellectuele pad. Sociale wetenschappen, gezinstherapie, linguïstiek, literatuurwetenschappen en zelfs informatica heb ik gestudeerd. Ik was op zoek. Ik woonde in Tilburg toen bio-energetica op mijn pad kwam. Dat was ergens in de tachtiger jaren. Toen wist ik het. Dit is wat ik zoek. Dit is wat ik wil. Vervolgens ben ik in 1989 begonnen met Postural Integration (een voorloper van de huidige IP-opleiding bij BMO). Gegeven door Rashma Shaefer en Jack Painter.” Eenmaal dit pad ingeslagen is hij er als vanzelfsprekend op door gegaan. 

Zijn motivatie voor het vak kent een nog langere geschiedenis. Henne: ‘Op mijn 15e ben ik uit huis geplaatst. In een internaat. Ik was niet te houden thuis. Ik was totaal dwars. Het ging niet meer. Thuis weg zijn was een bevrijding. Zolang je thuis woont kun je namelijk niet nadenken. Op het internaat kon ik dat wel. En ik las boeken van Freud en Reich. Daar deed ik mijn belangrijkste eerste ontdekking: problemen los je niet op in de persoon, problemen liggen in het familiesysteem besloten. Het is niemands schuld.” Bij de opmerking dat hij zeker bedoelt: ’het was niet mijn schuld’ schiet Henne in de lach: "Nee, dat wist ik meteen al wel."

Het systemische- en contextuele werken is in zijn hele loopbaan de rode draad gebleven. Ook nu nog werkt hij in zijn supervisies en trainingen met een systemische aanpak. Zijn inspiratiebronnen: Gregory Bateson en diens dochter Nora Bateson, grondleggers van het systemisch werken. "Zijn kijk op relaties heeft mij gevormd. Zie je vijf vingers of zie je vier relaties? Zie je de afzonderlijke bomen of zie je een bos?’

Een memorabel moment in zijn loopbaan was het moment dat hij directeur werd van Bodymind Opleidingen. Het oorspronkelijke instituut, Bodymind Integration, was failliet. Hij had zich toen wel afgevraagd: hoe ga ik dit doen; hoe krijg ik dit weer op poten? In diezelfde periode volgde hij de traumahealing opleiding Somatic Experiencing. ‘Ineens begreep ik dat wat we toendertijd in de opleidingen van Bodymind deden, soms hertraumatiserend was. Denk daarbij aan de stevige encounter en de ongerichte expressies, vaak uit contact. Dat was in die tijd de ‘state of the art’. Vanaf dat moment zijn we gaan veranderen. Zachter gaan werken en in het lichaamswerk meer het contact en de verbinding centraal gaan stellen. Ik realiseerde me toen ook wat er met mijzelf gebeurde in de eerste jaren van mijn opleiding. Dat ik soms zo door elkaar geshuffeld was, dat ik na een opleidingsblok naar de bibliotheek ging, een hele hoop stripboeken leende en drie dagen ging zitten lezen.’ 

Sociocratie

Het doorvoeren van verandering bij Bodymind Opleidingen heeft hij niet alleen gedaan. Henne Arnolt vervolgt: "Ik heb meteen gezorgd dat ik ook een opvolger had en ik heb het sociocratische model ingevoerd. Op deze manier zorgde ik er voor dat ieder een stem kreeg binnen het systeem."

Een essentiële verdieping in zijn carrière was de ontdekking van de vuurloop, als onderdeel van sjamanistische trainingen. "Het kennismaken met een volstrekt ander energetisch veld – het klassieke er is meer tussen hemel en aarde - was al een avontuur op zich. En daarbinnen heb ik het vuurlopen ontdekt: het is onmogelijk en toch kan het wel. Dit heeft mijn overtuiging gesterkt dat je het onmogelijke kan realiseren, dat je dromen tot werkelijkheid kunt maken. Daarin is voor mij regie houden over mijn eigen leven essentieel. Ik beslis wanneer ik stop met iets, uiteindelijk ben ik niemand iets verplicht."

De officiële pensioenleeftijd heeft Henne voorbij laten gaan. Hij geeft nog steeds supervisies, trainingen en start ook binnenkort weer met de training Maskermaker 2.0 over de karakterstijlen. Nog steeds volop in beweging dus? "ik blijf stappen maken en ik herijk regelmatig. Klopt het nog? En de belangrijke vragen voor mij zijn daarbij: ben ik op de juiste plek, met de juiste mensen en doe ik wat ik te doen heb? Zolang dat klopt, blijf ik nog aan het werk. Het heeft er ook wel toe geleid dat ik stapsgewijs minder dagen ben gaan werken."

'Het draait om de vaardigheden
om in de relatie te stappen'

Wat hij zeker niet had willen missen in zijn lange loopbaan – toch bijna de helft van zijn leven, realiseert hij zich – zijn alle nieuwe ontdekkingen en ontwikkelingen. De inzichten rondom de karakterstijlen, het contextuele werken, de traumahealing en zeker de ontwikkeling in het vak waarbij de relatie meer en meer centraal is komen te staan: ‘alles is relatie’. "Het draait om de vaardigheden om in de relatie te stappen en zo nodig te kunnen herstellen."

Henne haalt daar meteen ook een onderzoek bij aan. "Wist je dat: als het in het begin van de therapie ergens misgaat en je kunt als therapeut de relatie adequaat repareren, dan leidt dat tot een betere uitkomst van de therapie. Prachtig toch?"

Betrokkenheid

Gevraagd naar adviezen en tips voor beginnende therapeuten zegt hij in hoofdletters: MAAK FOUTEN! "De meeste fouten zijn namelijk geen echte fouten. Ze zijn te vergeven." Henne komt met een mooie metafoor, over een virtuoze gitariste die ontdekt dat een foute noot absoluut vergefelijk is, maar dat het onvergefelijk is als je zonder passie speelt. Je betrokkenheid is waar het om gaat. Niet om perfecte sessies. 

Een ander advies is om je niet teveel te meten met andere therapeuten die verder zijn dan jijzelf, die je als toptherapeut beschouwt. Met het idee ook zo te willen worden. "Als je daar teveel in investeert, gaat narcisme je sessies binnensijpelen."

'Last but not least is de cliënt
een belangrijke maatstaf'

Jezelf meten aan anderen, jezelf de maat nemen, daar is hij niet van. Wel van intervisie en supervisie. Om jezelf aan anderen te toetsen en dit vooral samen met anderen te doen. Om daarin jezelf scherp te houden en te mogen groeien. En last but not least is de cliënt een belangrijke maatstaf. 

Het belangrijkste advies: "Zorg dat je niet het beste aan je cliënten geeft en het slechtste van jezelf voor thuis bewaart. Thuis is de toets. Zorg dat je in contact blijft met thuis, dat je mensen om je heen hebt die jou met beide voeten op de grond houden."

En wat Henne graag meegeeft aan beginnende therapeuten: "Stop met jezelf onderschatten. Je hebt een diploma, dat is een bewijs dat je beginnend beroepsbeoefenaar bent. En dat je voldoende in huis hebt om in dit vak te groeien. Beginnende therapeuten denken vaak dat ze van alles moeten doen, kunnen en weten. In essentie is er in deze maatschappij, in deze tijd ,zo’n behoefte aan iemand die luistert, die betrokken is, waar jouw verhaal gehoord wordt. Dat is al van zo’n onschatbare waarde."

Wat zelfzorg betreft: zorg dat je goede mensen om je heen hebt, dat je aandacht voor je privéleven hebt en zorg dat je gezond blijft, zowel fysiek als psychisch. "Jij bent in dit werk je eigen instrument. Redelijk gezond eten, niet teveel drinken, voldoende bewegen en niet roken."

Vechten en winnen

En zijn eigen onhandigheden of gemaakte fouten? Henne herinnert zich nog wel een mooie blunder uit zijn beginjaren. “Die ben ik nooit vergeten. Een man die sessies kwam doen, die veel last had gehad van zijn grote broer. Die was dominant, agressief. En na een paar sessies zei deze cliënt: Ik zou wel eens met jou willen vechten en dan wil ik winnen. Waarop ik meteen antwoordde: Nou, dat zullen we nog wel eens zien... Mijn supervisor raadde me aan met deze cliënt te stoppen, wat ik ook heb gedaan."

Henne heeft er nog steeds veel plezier in om te werken met therapeuten, trainers en coaches. Van betekenis kunnen zijn, ervaring doorgeven. Dat blijft hem motiveren.

Op de vraag wat ik hem nog zou moeten vragen zegt hij: "Waarom ik in het buitengebied ben gaan wonen. Het gevoel om deel uit te maken van een community, het naboarschap te ervaren. Hier is nog zorg en aandacht voor elkaar. Practice what you preach: zorg dat je woont waar je wilt wonen, met de goede mensen om je heen en doe wat je te doen hebt."

Marianne Verhoeff