Lichaamsgerichte psychotherapie is een therapievorm waarin het lichaam nadrukkelijk wordt betrokken bij de behandeling. Het lichaam wordt beschouwd als een spiegel van het functioneren van de gehele persoon. Er is een duidelijke wisselwerking tussen lichaam, gevoelens en gedachten. In de therapie wordt eraan gewerkt om daar meer bewust van te worden.
Het lichaam draagt een hele schat aan ervaringen met zich mee. Het slaat van jongs af aan herinneringen op, vaak zonder dat we er nog iets van weten. Deze sporen kunnen nog dagelijks hun neerslag hebben en weergegeven worden in voelen, denken en doen. We herinneren ons verleden inclusief eventuele traumatische gebeurtenissen namelijk niet alleen in woorden, beelden en verhalen, maar ook via de taal van het lichaam.
Lichaamsgerichte psychotherapie probeert de taal van het lichaam weer in verbinding te brengen met gevoelens en woorden, zodat er bewustzijn ontstaat voor de nonverbale boodschappen van het lijf. Op deze manier krijgt de cliënt steeds meer inzicht in het eigen denken en doen. De therapeut helpt de cliënt om nieuwe mogelijkheden te ontdekken en bewuste keuzes te maken voor het leven in het hier en nu.
Lichaamsgerichte therapie is geschikt voor mensen met psychische of lichamelijke klachten, maar ook voor wie worstelt met problemen rond hechting, het omgaan met heftige emoties of het verwerken en loslaten van ingrijpende ervaringen uit het verleden. Met name bij klachten die zich zowel psychisch als fysiek uiten, zoals stress, burn-out, angst, sombere gevoelens en spanningsklachten, kan lichaamsgerichte therapie een waardevolle aanpak zijn.
Meer dan praten en begrijpen
Lichaamsgeoriënteerde therapie is een ervaringsgerichte benadering die verder gaat dan alleen praten en begrijpen. De werkwijze bestaat (afhankelijk van de hulpvraag, de cliënt en de therapeut) uit:
- Gesprekken met veel aandacht voor wat er in het lichaam gebeurt. Op deze manier wordt lichaamsbewustzijn opgebouwd, gevoelens en emoties worden in het lichaam ervaren en het vermogen tot zelfregulatie wordt versterkt.
- Fysieke ervaringen: oefeningen met behulp van ademtechnieken, beweging, opstellingen, ontspanningstechnieken enzovoort. Door de lichaamsgerichte therapie kan er beweging komen in vastzittende overtuigingen, patronen of blokkades die via het lichaam tot uitdrukking komen.
- Fysieke aanraking. Soms kan het een groot effect hebben als de therapeut bijvoorbeeld een hand op het lichaam van de cliënt legt. Hierdoor kunnen diepe gevoelens geopenbaard worden, zoals weerstand of angst, maar ook een gevoel van troost of rust. Zo’n fysieke aanraking gebeurt alleen na toestemming door de cliënt.
Net als bij andere vormen van integrale therapie is het contact tussen de cliënt en de therapeut, de zogenaamde therapeutische relatie, essentieel en zelfs belangrijker dan de therapievorm die wordt toegepast. Dit contact is gebaseerd op respect voor ieders eigenheid en grenzen.
Veilig en zorgvuldig
Veiligheid en zorgvuldigheid zijn wezenlijke voorwaarden in de toepassing van de lichaamsgerichte therapie. De verbinding tussen cliënt en therapeut, ook met betrekking tot het lichaam, kan ervoor zorgen dat er ruimte ontstaat voor de ontwikkeling van vertrouwen en een veilige hechting. Naast vakkennis en methodiek brengt de therapeut zijn of haar eigen aanwezigheid en persoonlijkheid in ten dienste van de cliënt en zijn proces.
Niet elke lichaamsgerichte therapeut werkt op dezelfde manier. Het theoretische kader en de specifieke therapievorm kunnen verschillen, afhankelijk van de opleiding en de persoonlijke achtergrond van de therapeut.
